Depremin ardından fahiş fiyat artışı yapan işletmelere yönelik denetimler sonuç verdi. Ticaret Bakanlığı, stokçuluk ve fırsatçılık yapan firmalara toplam 27 milyon TL idari para cezası kesti.
Depremi Ranta Çevirmeye Çalışanlara Ağır Ceza
2025 yılında yaşanan büyük depremin ardından barınma ve temel ihtiyaç maddelerine yönelik fiyat artışları kamuoyunda tepkiyle karşılanmıştı. Bu tepkilerin ardından harekete geçen Ticaret Bakanlığı, yaptığı kapsamlı denetimlerle stokçuluk, fiyat manipülasyonu ve haksız kazanç sağlayan işletmeleri tespit etti.
Bakanlık tarafından yapılan açıklamaya göre, gıda, barınma, ısınma ekipmanı, jeneratör ve hijyen ürünleri başta olmak üzere çeşitli kategorilerde fahiş fiyat uygulayan 127 firmaya toplamda 27 milyon TL’yi aşan idari para cezası uygulandı.
Denetimler Hangi Alanlarda Gerçekleşti?
Yapılan denetimler hem fiziki satış noktaları hem de çevrim içi platformlar üzerinde yoğunlaştı. Ticaret Bakanlığı ekipleri, E-ticaret siteleri, zincir marketler, emlak platformları ve inşaat malzemesi satıcıları dahil olmak üzere çok sayıda sektör temsilcisini mercek altına aldı.
Denetimler sırasında tespit edilen yaygın ihlallerden bazıları şöyle:
- Deprem sonrası artan talebi bahane ederek çadır, soba ve battaniye fiyatlarını iki katına çıkarma
- Kira fiyatlarında kısa sürede %60’a varan artış yapma
- Satışa sunulmayan malzemeleri stokta varmış gibi göstererek yapay kıtlık oluşturma
- E-ticaret sitelerinde sahte indirim yaparak gerçek fiyatı gizleme
Rekabet Kurumu ve MASAK da Sürece Dahil Oldu
Fahiş fiyat uygulamaları yalnızca tüketiciyi değil, piyasadaki serbest rekabet ortamını da olumsuz etkiledi. Bu kapsamda Rekabet Kurumu ve Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) da devreye girdi. Şüpheli para hareketleri, ani fiyat değişiklikleri ve piyasaya mal arzını kasıtlı olarak engelleyen işletmeler hakkında ek soruşturmalar başlatıldı.
Özellikle sosyal medya üzerinden vatandaşların paylaştığı fişler ve ekran görüntüleri, denetimlerin yönlendirilmesinde etkin rol oynadı.
Ticaret Bakanı: “Kimsenin Afetten Kazanç Sağlamasına İzin Vermeyeceğiz”
Ticaret Bakanı’nın konuya ilişkin yaptığı açıklamada şu ifadeler yer aldı:
“Felaketin hemen ardından harekete geçtik. Afet bölgesinde vatandaşın can derdinde olduğu bir ortamda fiyatlarla oynamak kabul edilemez. Denetimlerimiz sürecek. Kimse bu ülkede milletin zor anını kazanca çeviremez.”
Vatandaştan Gelen Şikâyetler Artışta
Ticaret Bakanlığı bünyesindeki ALO 175 Tüketici Hattı ile Haksız Fiyat Artışı Bildirim Sistemi, son dönemde yoğun şekilde kullanılmaya başlandı. Binlerce vatandaş, yaşadıkları bölgelerdeki fiyat artışlarını ve hizmet aksaklıklarını bu kanallar üzerinden yetkililere ulaştırdı.
Ayrıca CİMER üzerinden yapılan başvurular sayesinde hızlı müdahale edilen pek çok olayda anlık denetimler gerçekleştirildi.
Emlak ve Kira Fiyatları da İnceleme Altında
Deprem sonrası kiralık daire ilanlarında aniden yükselen fiyatlar da denetim kapsamına alındı. Özellikle İstanbul, Ankara, İzmir ve depremden etkilenmeyen çevre illerde kısa sürede %30-40 oranında kira artışları tespit edildi. Bu artışların büyük kısmının fırsatçılık kapsamında değerlendirildiği ve mülk sahiplerine de cezai yaptırım uygulandığı belirtildi.
Hepsiemlak, Sahibinden ve benzeri platformlardan elde edilen veri analizleriyle birlikte fiyat manipülasyonu yapan kişilere yönelik cezalar gündeme geldi.
Vatandaş Ne Yapmalı? Haklar Nasıl Korunur?
Uzmanlar, bu tür durumlarda vatandaşların belgeli ve hızlı bir şekilde şikayetlerini iletmesi gerektiğini belirtiyor. Bunun için önerilen adımlar:
- Alışveriş fişi ya da ekran görüntüsünü saklamak
- Ürünün eski ve yeni fiyatını belgelemek
- ALO 175 ya da Haksız Fiyat Artışı Bildirim Sistemi üzerinden başvuru yapmak
- Gerekirse Tüketici Hakem Heyeti’ne şikayette bulunmak
Deprem sonrası yaşanan mağduriyetlere ek olarak fiyat fırsatçılığıyla da karşılaşan vatandaşlar, devletin sıkı denetimleri sayesinde bir nebze rahat nefes aldı. Ticaret Bakanlığı’nın uyguladığı 27 milyon TL’lik ceza, bu tür uygulamalara karşı caydırıcı bir adım olarak yorumlanıyor. Denetimlerin önümüzdeki haftalarda da artırılarak devam edeceği ifade ediliyor.
